Ülkemizde 2012 yılında ilk eğitim döneminin başlamasıyla ön lisans düzeyindeki Podoloji programı, 2014 yılı ve itibariyle topluma podolog mesleğini kazandırmıştı. Yeni branş olması, aradan geçen 10 yılı aşkın süre boyunca Podoloji’nin yasal mevzuatlarının oluşması konusundaki beklentileri hep canlı tuttu.
29 Mart 2025 tarihinde Sağlık Bakanlığı’nın 32856 sayılı “Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik“inde sağlanan düzenlemelere podologluk mesleği de dahil edildi. Yönetmeliğe göre podologlar bakanlığa bağlı “Sağlık Meslek Hizmet Birimi” çatısı altında yönetmeliğe uygun şekilde mesleklerini serbest şekilde icra edebilecek.
Bakanlık, podologların yanı sıra aynı meslek statüsünde bulunan dil ve konuşma terapisi, diyetisyen, ebe, ergoterapist, hemşire, klinik psikolog ve odyologlar gibi sağlık mesleklerini de bu kapsama aldı.
Yönetmelik kapsamı
Bakanlığın yayınladığı yönetmeliğe göre yeni süreç şu şekilde işleyecek (maddelerde yer alan sağlık meslek mensubu ifadesi “podolog”u, sağlık meslek hizmet birimi ifadesi ise “işletme” kavramını temsil ettiğini hatırlatmış olalım):
- Sadece Türk vatandaşı olan sağlık meslek mensubu kişiler sağlık meslek hizmet birimi açma yetkisine sahip olacak. Tüzel kişilerce ilgili birim açılamayacak.
- Aynı meslek mensubu olan en fazla üç kişi ortak bir sağlık hizmet birimi açabilecek. Bu durumda üç kişiye uygun ayrı ruhsatlandırma ve hizmet sunulabilecek üç oda koşulu ilgili birim içerisinde yer alacak. Birimin ortak alanlarındaki sorumluluk sağlık mensuplarının tamamında olacak.
- Ruhsat başvurusu için gerekli belgeler:
| Gerekli belge | Açıklama |
|---|---|
| Başvuru dilekçesi | |
| Sağlık meslek hizmet biriminde çalıştırılacak personel için gerekli belgeler | • Bakanlık tescilli diplomanın müdürlük tasdikli sureti • İş sözleşmesi • Kimlik fotokopisi • Adli sicil kaybı beyanı |
| Sağlık meslek hizmet biriminin faaliyet alanına uygun olarak belirlenen bakanlık tarafından düzenlenmiş tıbbi cihaz, ilaç, malzeme, araç ve gereç listesi | Podologların asgari olarak bulundurması gerekenler: • Podoloji odaklı işlem koltuğu • Lup ve benzeri ışıklandırma • Vakum ya da ıslak sisteme sahip Podoloji cihazı • Ayak destek malzemeleri • Tırnak teli uygulama seti • Ultrasonik yıkama cihazı ve solüsyonları • Sterilizasyon cihazı ve malzemeleri • Ana pens (büyük boy), forseps cımbız, bistüri ve bistüri sapı, et pensi, köşe pensi, batık çıkarma pensi, tel bükme pensi, ortodonti pensi, tel kesme pensi, hook, portegü, spatül • Podolojik freze seti, elevatör, ekskavatör, fiberglass malzemeden tırnak düzeltme bandı • Tıbbi atık kutusu • Monofilament, tiptherm, diapozon • Antiseptik solüsyonlar, sargı bezi, spanç, pamuk, flaster |
- Sağlık meslek hizmet birimlerinde hekim tanısı konmuş hasta bireylere hizmet sunulacak.
- Hastaların kimlik doğrulamaları yapılarak sisteme kayıtları yapılacak ve bu bilgiler sadece ilgili sağlık meslek hizmet biriminde kullanılacak. Bilgiler sadece bakanlığın kayıt tescil sistemine kayıtlı bir sağlık bilgi yönetim sistemi kullanılarak saklanacak, işlenecek. Tüm bilgiler KVKK kapsamında olacak. Sağlık meslek hizmet biriminde bakanlığın kurduğu kayıt ve bildirim sistemi kullanılacak. Toplanan bilgiler hasta ve yasal temsilcisinin talebi olduğunda kendileriyle paylaşılacak. Sağlık meslek mensupları birimdeki tüm verilerin güvenliğinden sorumlu olacak. Denetimlerde kayıtlar ilgili denetleme ekibine sunulacak.
- Sağlık meslek hizmet biriminin tabela ve işletme içi bası materyalleriyle birlikte dijital ortamda kullandığı her türlü çalışmalarında “uzman” ibaresi yer almayacak.
- Sağlık meslek hizmet biriminin dış tabelası 4 metre kareden, bina girişinde yer alan iç tabela ise 40×60 cm’den fazla olamayacak. Tabelalarda birimin ismi ya da logosu dışında hiçbir metin ve işaretleme yer almayacak.
- Dış tabelada “Özel Sağlık Meslek Hizmet Birimi” ibaresi yer alacak ve “Özel” terimi diğer yazı boyutlarının yarısından az olmamak kaydıyla görünür olacak. Yazılar sade ve en fazla 2 renkle tercih edilecek. Süslemeler uygulanmayacak.
- İşlem odaları ne amaçla kullanıldığına dair kapı isimlendirmelerine sahip olacak. Sağlık mensuplarının odalarının girişinde isimleri okunaklı ve sade yazı tipleriyle yer alacak.
- Logo, tabela, yönlendirme levhaları, resmî belge formatları, kimlik kartları, bina iç ve dış görselleri, dijital platformlar ve kurumsal yazışmalarda Sağlık Bakanlığı Kurumsal Kimlik Kılavuzu esas alınacak.
- Hastane ve benzeri statüde yer alan kuruluşlara çağrışım yapan logo, metin ve her türlü düzenlemeden kaçınılacak.
- Hasta bekleme alanlarına “Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi” başlığı altında entegre karekod sistemi görünür şekilde uygulanacak.
- Sağlık meslek hizmet birimi yönetiminde etik ilkelere aykırı, yanıltıcı ve talep arttırmaya yönelik tanıtım ve reklam çalışmaları yapılmayacak. Başka hizmet birimlerine yönelik rekabet oluşturacak davranışlar sergilenmeyecek.
- Bir sağlık mensubu sadece 1 sağlık meslek hizmet birimi açabilecek. Şubeleşme ve farklı bir konumda ek hizmet yerleşimine izin verilmeyecek. İlgili birimlerde farklı işlemlere yönelik alanlar oluşturulamayacak. Birimin kiralanması ya da devredilmesinin önüne geçilecek.
- İlgili birimlerdeki odalar ve cihazlar sadece yetkisi bulunan sağlık mensubunca kullanılacak.
- Mesleki yetki kapsamının dışında kullanılabilecek ürünler dışında hiçbir ilaç, malzeme ve cihaz barındırılmayacak, satılmayacak.
- Denetimlere engel hiçbir oda, dolap ve bölüm bulunmayacak. Tüm alanlar denetlenebilir halde denetleme ekibine sunulacak.
- Müracaat eden bireylerden tahlil ve tetkik talep edilmeyecek. Bu yetki hekim kontrolünde ve birey tarafından sadece hekime sunulacak.
- Hekim tarafından belirlenen işlemler sadece ilgili sağlık mensubu tarafından yapılacak. Müdahaleye engel bir durumun tespiti ya da zarar vereceği yönündeki tespiti ilgili sağlık mensubu belirleyebilecek.
- Sağlık mensubu, hastayı veya yakınını uygulayacağı işlemlerle ilgili bilgilendirecek. Yapılacak her işlem için hastanın ya da bilgilendirme yapılan yasal temsilcisinin yazılı imzası alınacak.
- Sadece doktor tarafından planlanmış işler sağlık mensubu tarafından uygulanacak. Sağlık mensubunun yetkisi dışında kalan işlemler uygulanmayacak.
- Uygulanan işlemler detaylı şekilde sağlık meslek hizmet birimince kayıt altında tutulacak ve ilgili hekim hastanın onayı ile bu kayıtlara erişebilecek.
- Sağlık meslek hizmet biriminde hasta mahremiyeti ve güvenliği sağlanacak.
- Şu durumlarda sağlık hizmeti sunulmayacak:
- Hekim müdahalesi ve ileri seviye tıbbi girişim gerektiren durumlar
- Hayati tehlike barındıran akut ve kronik durumlar
- Sistemik enfeksiyon belirtisi gösteren durumlar
- Yaralanma, travma veya anafilaktik reaksiyonlar gösteren durumlar
- Tıbbi teşhis gerektiren, şüpheli durumlar
- Sağlık mensubunun yetkisi dışında kalan durumlar
- Sağlık meslek hizmet biriminde çalışan sağlık mensupları görev aldıkları süre boyunca başka bir sağlık kuruluşunda çalışamayacak.
- Sağlık meslek mensupları bakanlık tarafından düzenlenen ilk yardım eğitimlerine zorunlu olarak katılacak. Acil durumlarda ilkyardım gereklerini yerine getirecek.
Peki ya hali hazırda açılmış işletmeler ne olacak?
Bakanlık yayınladığı yönetmelikle birlikte daha önce açılmış ve hali hazırda hizmet sunan işletmelere yönelik de geçici maddeyi yönetmeliğine ekledi. Bu doğrultuda mevcut işletmelerin belirlenen yükümlülükleri yerine getirmesi için yönetmeliğin yayınlandığı tarih itibariyle (29 Mart 2025) yeni ruhsatlandırma için 3 ay zaman tanındı. 31 Aralık 2025’e kadar yükümlülükleri yerine getirmeyen iş yerlerinin kapatılacağı bildirildi.
Bakanlık ayrıca sağlık meslek hizmet birimlerinin hangi statülerde denetleneceğine dair 52 adımlık denetleme raporunu da paylaştı. Bu sayede ilgili birimler hizmet kalitelerini hangi çerçevede yürütmeleri gerektiğine karar verebilecekler.
Podoloji adına uzun süredir beklenen yönetmeliğin detaylarını sade haliyle derledik. Tüm podolog camiasına hayırlı olmasını temenni ediyoruz.
Bu ülkemizde gelişen podoloji hizmetleri için çok doğru bir adım oldu.👏👏
Yönetmelik birçok konudaki soru işaretlerini kafadan kaldırıyor. Bu anlamda sektörün en büyük eksikliği olan ‘belirsizliğin’ rafa kalkmış olması oldukça iyi bir gelişme. Kimileri bakanlık bünysinde iş yürütmenin daha sıkıntılı olacağını öne sürüyor, fakat yanılıyorlar. Sağlık işinin elbette bakanlık kontrolünde sunulması en doğrusu. Haliyle belirli koşulları ve sıkı denetimlerinin olması hem doğal, hem de gerekli. Üniversite yüzü görmemiş ‘uzman podologlar’ (!) düşünsün. ☺️
sonunda 😊 ne çok beklemiştik hepimize hayırlı olsun