Yükleniyor
Diyabetin vücutta gösterdiği izlenimleri önceki yazılarımızca sıkça ele aldık. Buna bağlı diyabetin sinsi seyreden belirtiler gösteren kronik bir hastalık olduğu ve bu belirtilerin çoğu durumda geç fark edilmesi üzerine major komplikasyonlara neden olduğunu söyleyebiliriz. Bu yazımızda diyabetin major koplikasyonlarından biri olan ampütasyonları konu alıyoruz.
Ayakların günlük kontrolü özellikle de diyabetli bireylerde önemlidir. Nitekim bunun temel sebebi diyabete bağlı oluşan sinir hasarlarının (nöropati) ayak üzerinde gelişen sorunlara karşı uyarı sağlayamamasıdır. Dolayısıyla hemen hemen her tabip ve podolog muayenesinde ayakların günlük olarak kontrol edilmesi gerektiği sürekli olarak vurgulanır. Olası ya da erken dönemde fark edilen bulgular ileri boyutta ayak sorunlarına neden olmadan tabip ya da podologların koruyucu yaklaşımlarıyla çözüme kavuşabilmekte, sıkça rastlanan diyabetik ayak yaralarının oluşumuna karşı önlem alınabilmektedir. Peki bu durumda ampütasyonların rolü ne?
Ampütasyonlar; fark edilmeyen, darbe ya da baskıya maruz kalan ayaklarda gelişen ülserasyon durumlarının ilerlemesiyle uzuv kaybının yaşanmasıdır. Bu doğrultuda ampütasyona ulaşan çoğu vakanın tedavide geç kalınmasıyla ya da daha önce planlanan koruyucu girişimlere uyum sağlanmaması sonucu geliştiği gözlenmektedir. Bu noktada ampütasyon riski olan bireylerin doğru bilinçlenmesi ve tabip/podolog kontrolünde planlanan tedavi planına uyum sağlamaları son derece önemlidir.
Ayakta gelişen yaralar genelde diyabete bağlı ortaya çıkan Periferik Damar Hastalığı ve sinirlere etki eden Diyabetik Nöropati‘nin eşlik etmesiyle fark edilmediğinde çok kısa sürece enfeksiyonlu ve ülserasyon durumlarına ulaşabilir. Yaraya uygulanan tedavi planı enfeksiyonu ve ülserasyonu kapatmakta geç kaldığı durumlarda sonuç veremeyebilir ve gangren olarak isimlendirilen kalıcı doku kayıplarına neden olabilir. Tablonun yayılım göstermemesi, olası kemik iltihaplarına ulaşmaması amacıyla tabip kontrolünde ampütasyonların uygulanması tercih edilip uygulanır.
Diyabete bağlı ampütasyonlar çoğunlukla ayak parmakları, ayaklar ve bacaklarda yaşanmaktadır. Bu durum dolaşım sorunlarının vücutta ilk izlenimlerini kalbe en uzak nokta olan ayakları etkilediğini göz önüne koyuyor.
Diyabet hastalığında ampütasyon riskini önlemek için temeldeki ilk adım kan şekerini kontrol altına almaktır. Dolayısıyla kan şekerini yönetmenin başlıca adımları bulunmaktadır:
İyi bir ayak bakımı ile ayağın fiziki yapısını sağlıklı tutabilir, ampütasyon riskini azaltabilirsiniz:
Kaynaklar | |
Kaynağa Git | Diabetes and Amputation: Why It’s Done and How to Prevent It (www.healthline.com) |
Serdar Esentürk